Yıllık İzin Hesaplama

Yıllık İzin Nedir ?

Bir çalışana şşe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az 1 yıl çalışmış olanlara yıllık ücretli izin verilir. Yıllık izin ya da kanundaki adıyla yıllık ücretli izin, çalışanın en temel haklarından biridir.

Yıllık İzin Özellikleri Nelerdir?

Bir hak olmasının yanında, kanunla korunan, işveren tarafından çalışandan alınması ya da çalışan tarafından vazgeçilmesi mümkün olmayan bir izin türü olduğu için yıllık izinlerin kullanılması iki taraf için de zorunluluk özelliğindedir.

Yürürlükte olan 4857 sayılı İş Kanununun 53. Maddesinde yıllık izin süreleri ve hakları bir şekilde belirtilmiştir ve her çalışanın her yıl hak kazandığı ve kullanılması zorunlu izin süreleri mevcuttur.

Yıllık İzin Süreleri ve Hesaplaması

4857 Sayılı İş Kanunu yıllık izin gün sayılarını iki parametre kullanarak belirlemiştir.

Bunlardan ilki çalışanın yaşı diğeri ise çalışanın o işyerindeki kıdemi yani çalışma süresidir. Yaş parametresi ile belirli bir yaşın altındaki ve üstündeki çalışanlar gözetilmiştir.

Bir diğeri ise kıdem parametresi ile de çalışanın o işyerindeki izin süresi, kıdemi ile doğru orantılı olarak arttırılmıştır.

İş Kanunu’nda belirtildiği gibi hizmet süreleri hakkedişleri aşağıdaki gibidir;

●        1 yıldan 5 yıla kadar olanlara 14 gün ve günden az olmamak kaydı,  

●        5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 gün ve günden az olmamak kaydı, 

●        15 yıl ve daha fazla olanlara 26 günden az olamayacaktır. 

●       
Ayrıca 18 ve daha küçük yaştaki işçilere verilecek yıllık izin 50 günden az olamaz. 

Bu süreler yasanın belirlediği taban sürelerdir ve bireysel iş sözleşmeleri ya da toplu iş sözleşmeleri ile bu süreler arttırılabilir.

Yıllık İzin Hesaplamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

İş Kanunu’nda çalışılmadığı halde geçen bazı süreler de yıllık ücretli izin hakkı hesaplanırken dikkate alınır;

-          Çalışanın uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler

-          Kadın çalışanların kanun gereğince doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler

-          Çalışanın muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler

-          Çalışmakta olduğu işyerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu olarak çalışanın çalışmadan geçirdiği zamanın 15 günü (çalışanın yeniden işe başlaması şartıyla)

-          Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri

-          Çalışanların evlenmelerinde üç güne kadar, ana veya babalarının, eşlerinin, kardeş veya çocuklarının ölümünde üç güne kadar verilecek izinler (Daha fazla bilgi için: İş Kanunu Madde 55)

Yıllık İzin Hakkı Hangi Koşullarda Geçerlidir?

Kampanya ve mevsimsel işler örnek olarak süreksiz olan işlerde geçimini sağlayan kişiler bu ücretli yıllık izin hakkına sahip değildir. Bunlar dışındaki işlerde çalışan kişilerde ise 1 sene sonrasında bu hak ellerine geçmektedir. 1 senenin ardından bu kişiler de yıllık izin hesaplaması yapabilmektedir.

Yıllık Ücretli İzin Hakkından Vazgeçilebilir Mi?

Çalışan kişilere sağlanan izin çalışanların dinlenmesini elde etmek ve iş ortamından uzaklaşması içindir. Amaç bu kişilerin motivasyonunu yükseltmek ve yapacak olduğu işlerde daha yararlı çalışmalar çıkarabilmesini sağlamaktır. Çalışan kişi sürekli olarak yapacak olduğu çalışma halinde olası iş kazasına yol açabilir ve kendisine işi ile alakalı olarak düzenli çalıştığı için bir meslek hastalığı kazandırabilir. Bundan sebep ile kişi kendi isteği ile dahi olsa bile yıllık ücretli izin hakkından vazgeçemez. Bu konu ile alakalı gerekli yerlere verecek olduğu çeşitli belgeler de geçersiz sayılacaktır.