Velayet Davası

Velayet Hakkı Nedir?

Velayet hakkı, bakım ve korunmalarının sağlanması maksadıyla çocuklar üzerinde onlara ait hak ve kişi durumları ile ilgili baba ve annenin sahip oldukları hak ve görevlerin tamamını ifade etmektedir. Özetle anne ve babanın çocuk üzerindeki hak ve görevleridir.

Velayet Davası Nedir?

Velayete ilişkin haklar, evlilik devam ettiği sürece anne ve baba tarafından ortak çocuk üzerinde birlikte kullanılır. Boşanma veya ayrılık halinde ise artık evlilik birliği olmadığından ortak çocuk üzerindeki velayetten kaynaklanan hakların kim tarafından kullanılacağı sorunu gündeme gelir. Bu halde esasen boşanma davası devam ederken geçici olarak, boşanma davasının sonuçlanabilmesi için ise kesin olarak mahkeme, velayeti kime vereceğini tayin etmelidir. Dolayısı ile velayet ile ilgili talepler boşanma davası devam ederken ileri sürülür. Fakat boşanma davası sonuçlandıktan sonra velayet ile ilgili yeni durumlar meydana çıkmışsa örneğin mahkeme boşanma sürecinde velayeti babaya vermiş ve aradan geçen zaman sonrasında çocuğun velayetinin babadan alınmasını gerektiren sebepler ortaya çıkmış ise bu gibi hallerde velayet davası açılması gerekir.

Kimler Velayet Altındadır?

Ergin olmayan her çocuk yani 18 yaşından küçük her çocuk anne ve babasının velayeti altında olmalıdır.

Velayet Davası Nasıl Açılır?

Velayet davası, velayetin değiştirilmesi, anlaşmalı olarak anne yada babadan birine verilmesi veya velayetin kaldırılması şeklinde söz konusu olabilir. Velayet davası, velayetin değişimine sebep olacak dayanak ve gerekçelerin belirtildiği bir dilekçe ile birlikte mahkeme nezdinde açılır.

Velayet Hakkının Kapsamı Nedir?

Velayet hakkının kapsamı anne ve babanın, çocuğun bakım ve eğitimi konusunda çocuğun öncelikle menfaatini göz önünde tutarak gerekli kararları almasını ve aldıkları bu kararları uygulamalarını ifade etmektedir. Özetle bu hak kapsam olarak anne ve babanın çocuğa isim koyma hakkını, dini eğitimi belirleme hakkını, üçüncü kişilerle ilişkilerinde çocuğu temsil etme haklarını, çocuğun hayatını onun yararına olacak şekilde düzenleme hakkını, çocuğun anne ve babanın rızası olmaksızın evi terk edememesini, çocuğun anne ve babanın sözünü dinlemesini, çocuğun eğitim ve ve bakımı konusunda menfaati olacak her işlemi anne ve babanın düzenlemesini ifade etmektedir.

Velayet Davası Nerede Açılır?

Velayet davası, Aile Mahkemelerinde açılmalıdır. Velayet davaları bakımından yetkili mahkeme ise çocuğun yerleşim yeri yani ikametgah adresi bulunan yer mahkemesi olacaktır. Dava, Aile Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile açılır.

Üvey Çocuğum Üzerinde Velayet Hakkım Var mıdır?

Medeni kanuna göre eşler, ergin olmayan yani 18 yaşından küçük üvey çocuklarına da özen ve ilgi göstermelidirler. Kanunun eşlere getirdiği bu yükümlülüğe uygun olarak kendi çocuğu üzerinde velâyeti kullanan eşe diğer eş uygun bir şekilde yardımcı olmalıdır ve hatta durum ve koşullar zorunlu kıldığı ölçüde de üvey çocuğun ihtiyaçları için onu temsil edebilme yetkisine sahiptir.

Velayet Kime Verilir?

Velayet çocuğun menfaat gözetilerek anne veya babaya verilir.

Ortak Velayet Mümkün müdür? Çocuğun Velayetini Eski Eşimle Ortak Alabilir miyiz?

Medeni kanuna göre velayet anne yada babaya verilir. Fakat ortak velayete yani eşlerin her ikisininde velayet hakkına sahip olması şeklindeki kararlara avrupa ülkelerinde oldukça uzun zamandır mahkemelerce karar verilmektedir. Bu kararların ülkemizde tenfiz edilmesi konusunda son dönemde yargıtay, kamu düzenine aykırı olmadığı yönünde bir karar vermiştir. Bu anlamda ülkemizde son dönemde yüksek mahkeme yaklaşımı da, mahkemece ortak velayet kararının verilmesinin mümkün olduğu yönündedir. Dolayısı ile artık ülkemizde de bu kararlara istinaden ortak velayetin talep edilebileceği söylenebilir.

Çocuğumun Velayetini Almak İstiyorum, Ne Yapmalıyım?

Çocuğun velayetini almak isteyen anne veya baba, Aile mahkemesinde açacağı velayet davası ile bu talebini mahkemeye iletebilir.

Velayet Davasında Çocuğun Dinlenmesi Nasıl Olur?

Velayet davasında öncelikli olarak çocuğun menfaati gözetilir. Çocuğun menfaatini gözetmekle yükümlü olan mahkemenin idrak çağında bir çocuğun, velayet konusunda düşüncelerini de alması gerekir. Bu doğrultuda mahkemelerde çocuklarda dinlenmektedir.

Geçici Velayet Nedir?

Geçici velayet boşanma veya ayrılık sürecinde, yahut velayet davası açılması halinde mahkeme kesin kararını verinceye kadar, çocuğun menfaatlerinin korunması ve süreçten etkilenmemesini sağlamak adına, anne yada babadan birine, boşanma süreci sona erene dek verilmesini ifade eder. Hakim yargılama süresince, velayetin kime ait olacağını tayin eder bu süreçte velayete ilişkin ortaya çıkacak sorular giderilir. Yargılama süreci sonunda çocuğun velayetine ilişkin olarak mahkemece yeni bir hüküm tesis edilir ve geçici velayet ilişkisi de böylece ortadan kalkar.

Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Velayeti Kimindir?

Sorunun cevabı, velayetin kendiliğinden anneye ait olmasıdır. Açıklarsak; baba ve anne şayet evli değilse yani çocuk evlilik birliği dışında doğmuş ise bu halde öncelikle baba ile çocuk arasında soybağının kanunda öngörülen yollardan biri ile kurulması gerekir. Zira anne ve çocuk arasında soybağı doğumla kendiliğinden kurulur. Dolayısı ile anne ile soybağının kurulması için herhangi bir işleme gerek yoktur fakat baba ile soybağı kurulması için kanununda öngörülen yollardan biri takip edilmelidir. Bunlar tanıma ve mahkeme kararı ile soybağı kurulmasıdır. Fakat baba ile çocuk arasında soybağı tanıma veya mahkeme kararıyla kurulmasına rağmen velayet tek başına anneye ait olur. Çocuk ile soybağı kurulan baba ise şayet velayetin anneden alınmasını gerektiren bir hal ve durum olması halinde velayet davası açma hakkına sahiptir.

Velayetin Babaya Verildiği Durumlar Nelerdir?

Velayete ilişkin mahkeme ve yüksek mahkeme kararları değerlendirildiğinde küçüğün  velayetinin genellikle anneye verildiği görülmektedir. Fakat annenin mevcut durumda velayeti alması çocuk bakımından menfaatlerini zedeleyici bir hal ortaya koyacaksa bu halde velayet tabi ki babaya verilecektir. Çocuğun özellikle kendini ifade etmekten yoksun küçük çocukların velayetinin anneye verilme sebebi, gelişimi açısından annenin babadan daha aktif rol oynamasıdır. Fakat kimi durumlarda küçüğün anneye verilmesi zararına olabilir. Bu durumlar ileri sürülerek velayetin babaya verilmesi talep edilebilir. Dolayısı ile velayetin babaya verildiği haller özetle anneye verilmesinde sakınca bulunan haller yada annenin velayeti istemediği haller olarak sıralanabilir.

Velayetin Anneye Verildiği Durumlar Nelerdir?

Velayete ilişkin mahkeme ve yüksek mahkeme kararları değerlendirildiğinde öncelikle velayetin genellikle anneye verildiği görülmektedir. Bu durum esasen çocuğun bakım ve gözetimi hususunda ergin olmasına dek geçecek süre içerisinde aile içerisinde annenin daha aktif rol oynamasından kaynaklanmaktadır. Özellikle küçük yaşlarda çocukların velayetinin anneye verilmesi durumu bu alanda çalışan uzmanlar ve pedagoglar tarafından çocuğun gelişimi bakımından daha doğru bulunmaktadır. Fakat bu demek değildir ki her halükarda çocuğun velayeti anneye verilir. Şayet annenin içinde bulunduğu durum çocuğun menfaatine değils hakim bunu değerlendirecektir.

Velayet Konusunda Eşler Anlaştı ise Ne Olur?

Velayet konusunda eşlerin anlaşması, uzlaşmacı tavır özellikle çocuğun psikolojisi ve süreci kolay atlatması bakımından oldukça önemlidir. Velayet konusunda eşlerin anlaşması halinde şayet bu anlaşma ve eşlerin durumu, ortak çocuklarının menfaati içinde uygunsa mahkeme bu doğrultuda karar verecektir. Aksi halde mahkeme eşlerin aralarında anlaşması ile bağlı değildir. Örnekle açıklarsak, eşlerden birinin madde bağımlısı olması halinde ve eşlerin aralarında anlaşarak küçüğün velayetinin madde bağımlısı olan eşe verilmesini istemeleri halinde mahkeme burada eşlerin kararıyla bağlı olmayacak ve çocuğun menfaatine uygun şekilde hüküm tesis edecektir.

Velayet Neden Değiştirilir?

Velayetin değiştirilmesi, daha önce ayrılık, boşanma yada velayet davası açılarak herhangi bir şekilde yada velayete kendiliğinden sahip olan (evlilik dışında çocuğun velayetinin annede olması gibi) anne yada babanın durumundaki değişikliklerin çocuğun velayetinin değiştirilmesini gerektirmesi durumunda gerekli olan ve başvurulan bir yoldur. Öncelikle bu sebepten velayet değişmekle beraber, belirtmek gerekir ki velayetin değiştirilmesi için illa böyle bir sebep gerekmez. Daha önce velayet kendisine verilen anne yada baba, sonradan anlaşarak bir sebep olmasa da küçüğün menfaatinin de uygun düşmesi halinde velayeti değiştirebilir.